بررسی توصیفی و طبقه بندی نقوش کاشی کاری دوره قاجاریه در شیراز

دوره قاجاریه یک بخش تاثیرگذار و مهم در تاریخ ایران محسوب می شود آثار معماری و هنری این دوره با تکیه بر سنت گذشتگان و ملهم از وقایع علمی- صنعتی- فرهنگی و اجتماعی عصر خود شکل گرفته ولی کمتر مورد پژوهش واقع شده است. کاشی سازی یکی از گرایشات تزیین در معماری ایرانی است و نقوش جزء جدا نشدنی از کاشی سازی ایرانی، دفتری بزرگ از باورها، روایتها و فرهنگ، ریشه در تاریخ کهن این سرزمین دارد. از آثار کاشی کاری شیراز مرکز حکومت زندیه و فارس در دوره قاجاریه نوشته و مطالعه جامعی دیده نشده است. این پژوهش با نگاهی به تاریخچه- ی شیراز و جدول بناهای تاریخی در این شهر، بررسی کاشی کاری قاجاری در شیراز و بناهایی که دارای کاشی کاری هستند و ارائه ی نمودار الگوی تزئینات کاشی کاری و بررسی نقوش هندسی و سایر نقوش؛ مجموع چهل بنای شیراز را مطالعه می کند و هر کدام را با تصاویر و توصیف نقوش بکار رفته معرفی کرده و در یک بخش پراکندگی نقوش و درصد فراوانی و اقسام نقوش مورد نظر را به دست می دهد. نقوش هندسی شامل گره چینی، معقلی، رسمی بندی و مقرنس مجموعاً چهل و نه درصد و سایر نقوش گیاهی انسانی جانوری انتزاعی و نوشتاری پنجاه و یک درصد را به خود اختصاص داده اند. نقوش معقلی و گیاهی دو گروه اصلی بیشترین کاربرد را داشته اند و کمترین به نقوش جانوری اختصاص داشته است(سه درصد). شاخص های کاشی کاری در شیراز از نظر نقش و ساختار و مضامین و معرفی نمونه های دارای اهمیت در این پژوهش بررسی شده است. ارائه ی جدول درصد فراوانی نقوش کاشی ها و بحث و نتیجه گیری و ارائه ی پیشنهاد هایی برای توجه به این هنر سنتی در انتهای مطالب آمده است. روش این پژوهش توصیفی است که بر اساس کار میدانی و تصویر برداری از تزئینات کاشی کاری بناهای مورد نظر بوده است.